Gymnasiasten zijn een dag de baas van McDonald’s

Even in de schoenen staan van de schooldirecteur, of misschien toch de baas zijn van McDonald’s

Donderdag 2 juni gaven JMA’ers Lies en Aleid de eerste gastles aan de leerlingen van klas 3 van het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam! Best spannend, omdat het de eerste les was van team The Green School, opgericht in februari van dit jaar. Lies moest vanuit Nijmegen komen en dan is half 9 op school aantreden wel vroeg. Aleid kon daarentegen rustig op haar fiets naar de school komen en nam ook het benodigde JMA materiaal mee. Eenmaal op het Barlaeus aangekomen, kwamen de herinneringen uit onze eigen schooltijd boven. We groetten de gezellige kantinedame en werden al snel opgehaald door natuurkundedocent Yosri. Na een korte introductie in de klas mochten wij beginnen met ons verhaal. We vertelden allebei wat ons drijft om milieu- en duurzaamheidslessen te geven vanuit JMA. Onze studies Sociale Geografie (Lies) en Chinees (Aleid) trokken al snel de aandacht van de leerlingen. Waarom China dan toch niet leuk is om te wonen en waarom de lucht daar toch zo vies is, werd ons gevraagd.

Na onze ‘luchtige’ introductie gingen we over op het serieuze gedeelte van de les. Daarvoor voerden we een rollenspel uit, gebaseerd op een artikel dat de leerlingen ter voorbereiding hadden gelezen. Dit gaat over de toekomstige energievoorraden en de urgentie om duurzame energie te gebruiken in de komende jaren (zie: How Tesla Will Change Your Life). We schetsten de situatie voor de klas:

We leven in het jaar 2040, onze fossiele brandstoffen zijn vrijwel compleet opgebruikt of zo schaars dat ze te kostbaar zijn om nog te gebruiken. Ook betalen we waarschijnlijk flink voor onze CO2 uitstoot. Als organisatie/bedrijf moet jij daarom je energiebeleid drastisch veranderen.

We verdeelden de klas in groepjes en aan elk groepje werd een organisatie toebedeeld, zoals de school, de McDonald’s en de NS. Ze moesten oplossingen verzinnen voor hun organisatie om zowel het energieverbruik te verminderen als alleen duurzaam opgewekte energie te gebruiken. Het brainstormen kon beginnen!

Bij het groepje ‘school’ kwam naar voren dat de vleesindustrie een zeer vervuilende sector is. De  oplossing: “Er mag geen vlees meer verkocht worden in de kantine en al het afval moet verplicht gescheiden worden. Ook moet de school aandelen kopen in windmolenparken en zonnepanelen op het dak leggen. Er is nog genoeg ruimte langs snelwegen waar windmolens kunnen staan, mensen moeten daar niet zo moeilijk over doen!’. Er waren ook veel innovatieve ideeën. Wat dacht je van de ‘Groene Burger’, te koop bij McDonald’s?  Met deze burger betaal je mee aan CO2-compensatie van de productie in de keten. Of eetbare verpakkingen voor je frietjes? Of een McDrive-toeslag voor mensen die met de auto naar de McDonald’s komen? De NS-groep voorzag dat het openbaar vervoer in de toekomst op groene stroom moet draaien en het veel impact zal hebben als een treinkaartje gratis wordt. Hierdoor zal het autogebruik drastisch naar beneden gaan. Hoe tof zou het zijn als we op een dergelijke toekomst in zouden kunnen spelen? We waren erg onder de indruk van de creativiteit en het enthousiasme van de leerlingen. Al snel werd duidelijk dat er nog veel kan gebeuren op het gebied van duurzaamheid bij de organisaties. De slimme oplossingen werden door ons op het bord geschreven en kort geëvalueerd.

Tenslotte peilden we naar de interesse om vrijwilliger te worden bij JMA. We kregen nog geen concrete aanmeldingen, maar het feit dat deze leerlingen al zoveel wisten geeft vertrouwen. Deze klas is al goed op weg met de omschakeling naar duurzaam gedrag. Team The Green School wil leerlingen blijven uitdagen en meer bewustwording creëren over duurzaam gedrag. We zijn erg blij met deze geslaagde gastles en hebben veel inspiratie en motivatie om snel meer lessen te geven!

Door: Lies Huitema
Team Educatie ‘The Green School’
Datum: 02-06-2016
Locatie: Barlaeus Gymnasium Amsterdam.
Gastles in samenwerking met Aleid Bisterbosch

Welkom in het nieuwe klimaat

“Welkom in het nieuwe klimaat”. Zo begon NOS-weerman Gerrit Hiemstra op woensdag 1 juni zijn weersegment tijdens het acht uur journaal. Langzamerhand moeten we realiseren dat we bevinden in een overgang van een relatief rustige klimaat naar een uiterst onstuimige klimaat, met ernstige gevolgen voor de mensheid.

Terwijl het Paris akkoord van zes maanden geleden nog spreekt van maximaal 1.5 graden stijging, houden bedrijven al rekening met een stijging van vier graden op de korte termijn en zes graden op de lange termijn. Laat ik duidelijk zijn. Er is geen veilige grens. Twee graden aan temperatuurstijging is geen veilige grens, 1.5 graden stijging is geen veilige grens en één graad stijging is geen veilige grens. Het is en blijft een politieke besluit. Lees hier de geschiedenis van twee graden als ‘veilige grens'. 

Momenteel zitten we al gemiddeld op één graad aan temperatuurstijging. We stevenen met volle vaart af op twee graden temperatuurstijging, met ernstige gevolgen voor de mensheid. Hoe hoger de temperatuurstijging is, hoe hoger de kans is dat we tegen de drie grote kantelpunten aanlopen. De drie grote kantelpunten zijn de Arctische gebieden, Arctisch methaan en verzuring van de oceanen. Deze kantelpunten verergeren de negatieve effecten van klimaatverandering significant en het kan de temperatuurstijging enorm versnellen waardoor we zelfs kunnen eindigen een stijging tussen zes en acht graden.

5.2 jaar. Indien we 66% kans willen hebben dat de temperatuur maximaal stijgt met 1.5 graden. Als we willen gokken en maar 33% kans willen hebben dat de temperatuur stijgt met 1.5 graden, dan hebben we 16.5 jaar. Laat dat even bezinken. Dit zijn nog berekeningen waarbij de drie kantelpunten niet erin zijn verwerkt. Met de kantelpunten erbij, dan hoeven we het niet eens meer te berekenen. Dan is de tijd gewoon op.

Het beleid van de meeste regeringen eindigen ergens tussen 2020 tot 2030. De meeste regeringen committeren zich ook aan het doel van 100% CO2 reductie in 2050, ten opzichte van 1990. Maar alle modellen laten zien dat het huidige beleid juist aanstuurt op een temperatuurstijging ver boven 2 graden. Indien de regeringen zich dat te laat realiseren, dan zit er niks anders op dan keihard de noodrem intrappen. Als de regeringen pas rondom 2030 keihard gaan bijsturen, dan brengt dat desastreuze gevolgen met zich mee voor de samenleving en de economie. Hoe eerder we beginnen, hoe minder hard die klap is én hoe minder geld het zal kosten.

Toch blijven bedrijven zoals Shell boren naar olie en gas en blijft de lobby tegen klimaatactie enorm sterk. Nederland zal enorm getroffen worden wanneer de zeespiegel gaat stijgen. Amersfoort aan zee zal dan een realiteit zijn. Wil je weten hoe ernstig jouw locatie getroffen wordt? Klik dan hier.

Klimaatexpert Clive Hamilton concludeerde niet lang geleden dat de tijd op is en experts zoals James Hansen labelen COP21 in Parijs als bedrog. Ondanks dat ik gedeeltelijk eens met James Hansen, vertik ik het om erbij neer te leggen. We zien meer klimaatactie dan ooit tevoren. We zien steeds meer mensen zich bezig houden met klimaatverandering en we zien steeds meer acceptatie voor een betere samenleving zonder klimaatverandering. 

Laten we niet neerleggen bij het hacken van klimaat als noodoplossing tegen klimaatverandering. Een andere samenleving, ander klimaat en andere economie is mogelijk. Het aandeel duurzame energie stijgt enorm, het is goedkoper dan ooit en zelfs goedkoper dan fossiele brandstoffen. Dat helpt omdat 80% van de fossiele brandstoffen in de grond gehouden moet worden. Ook laten acties zoals de klimaatzaak van Urgenda zien dat de burgers zich niet uit het veld slaan door de bedrijven en overheden. Het levert enorme winst op, waardoor zelfs de Nederlandse overheid heeft over maximale temperatuurstijging van 1.5 graden.

Juist nu hebben we iedereen nodig. Juist nu staat de klimaatbeweging sterker dan ooit. Juist nu moeten we gaan strijden voor de mensheid. De aarde blijft nog wel bestaan. Wij ook?! Dat is aan jou en ik. 

Gemiddeld eet een Nederlander jaarlijks 85.5 kilo vlees

Vlees is altijd een moeilijk onderwerp om aan te snijden. Niet omdat de wetenschap niet weet wat de effecten zijn van vlees op klimaatverandering, maar omdat mensen het gevoel hebben dat we iets van hen proberen af te pakken. Vlees wordt door veel mensen gezien als een verworven recht en de basis van hun eetpatroon. Het vragen om vlees te schrappen van hun eetpatroon door de milieuactivisten wordt dan vaak als een onredelijke eis gezien.

Vlees wordt nog altijd gezien als primaire eetbehoefte, tenminste door de overheid, het voedingscentrum en diverse (belangen)organisaties. Vlees staat nog steeds in de schijf van Vijf met als resultaat dat ieder Nederlander nog jaarlijks 85.5 kilo vlees verorbert. Vlees geniet ook nog van het 6% btw tarief terwijl al jaren allerlei maatschappelijke organisaties opperen voor een verhoging naar 19% vanwege de negatieve effecten op het klimaat en de mens zelf.

Ondanks de vele wetenschappelijke studies die de negatieve effecten van vlees op het klimaat onderschrijven, denkt jammer genoeg maar 12% van de Nederlandse bevolking dat vlees een negatief effect heeft op het klimaat. Daarom wordt vleestaks door tegenstanders gezien als linkse propaganda, ‘burger-pesterij’ en een slinkse wijze om inkomsten te genereren voor de overheid. Het plaatsen van vlees in een hoger BTW tarief, namelijk van 6% naar 19%, brengt maar 700 miljoen euro op, dat staat gelijk aan 1% van het zorgbudget. Dat zet geen zoden aan de dijk en is juist een hele kleine inkomstenbron voor de overheid. 

Sommige voorstanders van het verminderen van vleesconsumptie framen vleestaks als dé oplossing om vleesconsumptie te verminderen. Het Planbureau voor Leefomgeving kwam tot de conclusie dat de vleestaks tussen 2% tot 5% aan vermindering van vleesconsumptie zou leiden. Omdat het weinig geld oplevert én niet leidt tot significante daling van vleesconsumptie blijft de overheid en vele organisaties fel tegen de vleestaks. Spijtig genoeg heerst bij hen nog de illusie dat consumenten het zelf kunnen bepalen omdat zij de macht hebben. Consumenten zijn gewoon mensen die producten kopen omdat ze het willen en omdat het goedkoop en beschikbaar zijn. Zo ook met vlees.

Het wordt tijd voor een breed scala aan maatregelen om vleesconsumptie te verminderen. De vervuiler moet betalen, zoals bij auto’s, sigaretten en alcoholische dranken, maar het moet aangevuld worden met extra maatregelen zoals bijvoorbeeld het verwijderen van vlees uit de schijf van Vijf, een tijdelijk nul btw tarief instellen voor vleesvervangers en groentes, het verhogen van het BTW tarief op vlees etc. Mensen moeten intensief geïnformeerd worden over de schadelijke gevolgen van vlees op mens en milieu. Je kan hiervoor de inkomsten van de vleestaks gebruiken. Koken met vleesvervangers moet een standaard onderdeel worden van de kooklessen van scholieren. Daarnaast moeten we vlees eindelijk niet meer gaan zien als primaire behoefte maar als één van de vele ingrediënten.

De vleestaks alleen zal niet leiden tot een sterke vermindering van de vleesconsumptie. Het constant hameren op de vleestaks als enige oplossing voor de te hoge vleesconsumptie leidt echter wel tot de illusie dat het doel van de milieubeweging het pesten van de gewone burger is. Juist door de frame van het bordje avondeten met vlees te veranderen, wordt de vleestaks als een verantwoorde verandering gezien.

Indien we mensen blijven informeren over de schadelijke gevolgen, hen meenemen in de verandering en ook handvaten bieden, kunnen we verandering teweeg brengen. Dan is het hebben van een lange adem wel een vereist. Indien ieder Europeaan de helft minder vlees eet, dan reduceren we de uitstootgassen met zo'n 40%, terwijl we ook 23% aan land besparen. Dan zou Europa ook een exporteur van graan kunnen worden en verminderen we de soja-import met 75%. 

We kunnen een verandering teweeg brengen met de juiste houding en oplossingen. De transitie zal niet gemakkelijk zijn, maar niemand heeft dit ooit gezegd. Maar veranderingen zijn mogelijk. Roken was vroeger ook normaal, net als het schenken van bier aan kinderen in plaats van water.

Socrates Schouten op bezoek bij JMA

Op 31 maart mocht JMA vol trots Socrates Schouten ontvangen op kantoor voor een lezing over circulaire economie en zijn visie op het hedendaagse kapitalisme. JMA organiseerde deze lezing als aftrap van de nieuwe maandelijkse ledenactiviteiten, georganiseerd voor zowel leden als andere geïnteresseerden. Zo waren er meerdere leden van de NJR werkgroep Jong&Duurzaam aanwezig bij de lezing. Voor het bestuur en de aanwezige leden was het een geweldige mogelijkheid om zowel elkaar als andere jongeren die bezig zijn met duurzaamheid te leren kennen!

Socrates begon met zijn lezing eigenlijk waar hij was gestopt bij een eerdere lezing bij DWARS. Hierdoor kon hij dieper ingaan op zijn ideeën en voorbij het concept van de circulaire economie vertellen. De lezing ging hierdoor vooral over zijn visie op de aard van het kapitalisme en hoe het anders kan. Centraal stond het idee dat kapitalisme leidt tot extractie, concentratie en abstractie van welvaart in een maatschappij. Deze processen hebben zeer negatieve gevolgen, waarbij het kapitalisme daarnaast ook zeer crisis gevoelig zou zijn. Deze korte samenvatting doet echter geen recht aan de volledige uitwerking van zijn ideeën. Om erachter te komen hoe hij zijn visie en zijn oplossing verder heeft uitgewerkt kan je zijn boek lezen of de lezing terugkijken op de JMA event pagina via deze link: https://www.facebook.com/events/1087653661286551/

Na afloop was er een borrel waarbij er kritische vragen gesteld konden worden aan Socrates Schouten en gezellig met elkaar een drankje gedronken werd. Alle aanwezigen verlieten het kantoor met nieuwe inzichten over ons economisch systeem en de inrichting van onze samenleving, zodat we samen verder kunnen werken aan een eerlijkere toekomst! Een geslaagde avond, ben jij er de volgende keer ook bij? Hou de JMA Facebook in de gaten want er komen veel evenementen de komende tijd aan!

Tim

Young Friends of the Earth series: Belgium

JMA is onderdeel van Young Friends of the Earth The Europe en dat betekent een groot netwerk, vol met geweldige jonge mensen met een hart voor de zaak. Wij zien iedereen elk jaar weer tijdens het zomerkamp, de conferentie rondom COP en acties op Europees niveau. Wij zijn hartstikke blij met zoveel jonge activisten en hun acties dat we daarom in de komende tijd langs elke Young FoE groep gaan met een blog over hun land, de jongerenparticipatie rondom klimaat en wat zij van JMA en van het 25 jarige bestaan vinden. In 2017 gaan wij het zomerkamp van Young FoEE organiseren. Hou onze Facebook pagina in de gaten voor de nieuwste ontwikkelingen.

De Europese serie ging eerder al langs Schotland, Duitsland en Zweden. We gaan verder met onze Zuiderburen want België heeft een nieuwe jongerengroep. Hartstikke leuk en het geeft ideeën voor Benelux-acties. Samen staan we sterk.

My name is Myriam and I am part of the very new Young Friends of the Earth Belgium group. Our group was created last autumn so it is still very young! But during that short time we managed to get a great team spirit.

Our group is quite diverse, mainly Belgians (which, in Brussels is not necessarily easy!) but also foreigners which makes our discussions really interesting and bring different perspectives to the table.

From a concrete point of view, we have started to organize and join actions. The most recent was an action in front of Engie’s offices in Brussels to celebrate (sic!) the 30th anniversary of Tchernobyl. We also participated to a screening of the movie Demain. Lately we have been working on defining issues on which we want to work. Our interests are quite varied, ranging from TTIP to nuclear energy or fast fashion. We have been participating in trainings as well (the most recent was a weekend in a farm using permaculture techniques where we talked about different resistance movement around the world and direct action).

I think the 25th anniversary of JMA is really amazing! It’s great that a youth network has been around for so long and I really hope we can do as well (or even better! ;). It’s really inspiring for young groups such as ours to see that movements can thrive and evolve for many years. Happy anniversary JMA and see you soon for many actions and events to come and keep up the good work! 

In solidarity,

Myriam.

Zo overleef je vegan eten buiten de deur

We zijn inmiddels over de helft van de vegan challenge en hoewel je de eerste paar weken misschien nog sociale situaties kon vermijden, kun je dat niet eeuwig blijven doen. Op een gegeven moment zul je er toch aan moeten geloven, bijvoorbeeld als je uit eten gaat of naar een verjaardag. Er zijn dan twee problemen: het praktische probleem (want het wordt je nu eenmaal niet altijd makkelijk gemaakt om vegan te eten) en daarnaast het sociale probleem (lees: alle vragen over hoe je dit bizarre plan in vredesnaam in je hoofd kon halen). Dit zijn wat tips om met beide problemen om te gaan!

Geef het van tevoren aan

Dat klinkt heel logisch, maar ik heb het idee dat er veel mensen zijn die niet van tevoren durven te zeggen dat ze een tijdje vegan eten. Je hoeft er niet al te veel nadruk op te leggen en je hoeft niet meteen het hele gezelschap in te lichten, maar het is wel fijn als degene bij wie je op bezoek gaat, weet dat jij geen dierlijke producten meer eet. Ook als je uit eten gaat, is het handig om even te bellen van tevoren.

Bied aan je eigen eten mee te nemen

Dat kan uiteraard niet als je uit eten gaat, maar wel als je bij mensen op bezoek gaat. Ik was het afgelopen weekend bijvoorbeeld bij mijn opa en oma en daar heb ik gewoon zelf voor het eten gezorgd. Je kunt niet van mensen verwachten dat ze er rekening mee houden; zeker omdat het voor de meeste mensen een onmogelijke opgave lijkt om vegan te koken. Je zult wellicht wat rare blikken krijgen, maar misschien ook wel 'bewonderende'. (Ik nam van de week een salade met falafel en zoete aardappel mee naar school, en je kunt zeggen wat je wilt, maar dat zag er toch echt een stuk lekkerder uit dan de boterhammen met kaas en worst van mijn klasgenoten.)

Help mee een restaurant kiezen én bel van tevoren

Als je uit eten gaat, is het fijn om dat voor te bereiden. Als je mee kunt beslissen in de restaurantkeuze, kun je bijvoorbeeld kijken of er al vegetarische of zelfs vegan gerechten op de kaart staan. En ik zei het net al, maar bellen naar het restaurant is ook altijd handig. Veel restaurants zijn wel bereid om te helpen; ik ben zelfs een keer in een restaurant geweest waar ze speciaal voor mij een toetje maakten.

Heb een beetje vertrouwen

Eerlijk is eerlijk: als iemand zegt dat iets vegan is, vertrouw ik dat meestal niet. Ja, maar... wat nou als ze groentebouillon hebben gebruikt met een verkeerd E-nummer? En hmm, dit smaakt toch echt wel naar normale room. Ik vind het heel moeilijk om me daaroverheen te zetten, maar als je het toch probeert, word je daar een stuk vrolijker van.

Laat je niet van de wijs brengen

En dan nog de sociale dingen. Want ja, grote kans dat je heel veel vragen krijgt. (Denk: 'Maar is dat dan niet moeilijk?', 'Kun je dan nog wel iets eten?', 'Mis je de kaas nu niet?', 'Krijg je nu wel genoeg voedingsstoffen binnen?' etc.) Leg duidelijk uit waarom je het wil en dat het écht best goed te doen is (als je dat zelf vindt, natuurlijk) en blijf een beetje stevig in je schoenen staan. Niet geven om de mening van anderen is gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar in dit geval gaat het toch echt om wat jij zelf wilt.

Maak er niet zo'n big deal van

Oké, dus dan heb je geen toetje. En nee, niet iedereen snapt jouw keuzes. Maar dat betekent niet dat je geen leuke avond kunt hebben. Mensen struikelen op de één of andere manier altijd over elkaars manieren van eten, maar dan moeten ze zich er maar overheen zetten. Ander onderwerp, graag!

Maaike - Team FoodForward 

Young Friends of the Earth series: Sweden

JMA is onderdeel van Young Friends of the Earth The Europe en dat betekent een groot netwerk, vol met geweldige jonge mensen met een hart voor de zaak. Wij zien iedereen elk jaar weer tijdens het zomerkamp, de conferentie rondom COP en acties op Europees niveau. Wij zijn hartstikke blij met zoveel jonge activisten en hun acties dat we daarom in de komende tijd langs elke Young FoE groep gaan met een blog over hun land, de jongerenparticipatie rondom klimaat en wat zij van JMA en van het 25 jarige bestaan vinden. In 2017 gaan wij het zomerkamp van Young FoEE organiseren. Hou onze Facebook pagina in de gaten voor de nieuwste ontwikkelingen.

De Europese serie ging eerder al langs Schotland en Duitsland. Zweden is nu aan de beurt. De Zweedse jongerengroep is net begonnen en wij zijn hartstikke trots op hen. Hoe meer jongerenactivisten, hoe beter!

My name is Rebecka Le Moine, I am 25 and I have always been engaged in the environmental questions, but what lies closest to my heart is the existence of species. I joined Young friends of the earth quite recently, as I came into contact with hem in the demonstrations in Paris during COP21. After that, I decided I wanted to join! I went to the future conference, which was the first official meeting with friends of the earth for me. It was a really good conference, and the young friends of the earth Sweden decided to organize some kind of a steering group for our network. Our name is “Ung jordvän”, which would be “young earth-friend” translated, which is kind of cute. The group is spread all over the nation, and has existed less than one year.

So far, it has been absolutely flat and we have been communicating on a facebook group. But sometimes this is not a proper way of doing stuff, so we decided that we should formulate some guidelines and “rules” about how things should be carried out sometimes, in the decision making for example. Eager as I was, I went to the YFoEE gathering meeting in Malta to connect with young activists from different parts of Europe and learn about their strategies and structures. This was really helpful for me, and we are currently working on setting up a structure and trying to get the YFoE Sweden more active!

One action that Ung Jordvän was participating in was for the refugees in September 2015, with banderols with the text “asylum for climate refugees”. As we have not been so very active yet we have not started to participate in the different working groups, but of course we want to in the future. This will be an important topic, to see who are interested in what. I am, as mentioned, very interested in setting up a working group about biodiversity, and therefore I will try to recruit people to this group, both in Sweden and in Europe.

Our next opportunity to meet will be at the annual meeting, 23-24:th of April, and we’re hoping we can gather YFoE Sweden and do an inventory about what we want to do and how. It’s cool to think that we are a part of a bigger network, at an European level. As the JMA is having their 25:th anniversary, maybe we could do some solidarity action as a gift to them and in the same way get inspiration from a more experienced organisation.

Lawrence op de yoga mat

'De Nederlandse Klimaatbeweging? Wat is dat dan precies?' Tja.. hoe leg ik dat uit? Het is mij zelfs niet helemaal duidelijk. Voor mij staat de Nederlandse Klimaatbeweging voor een platform. Een plek waar ik gelijkgezinden ontmoet, waar kennis en expertise wordt gedeeld en klimaatliefhebbers elkaar de helpende hand toereiken. Een plek met mensen met een passie voor alles wat leeft. Deze plek krijgt twee keer per jaar fysiek vorm in het trainingsweekend van de Nederlandse Klimaatbeweging. Twee weken geleden was het weer zover. Van 1 tot en met 3 april verbleven wij met ongeveer 100 man ergens in de bossen bij Utrecht. Het was een fantastisch, inspirerend en motiverend weekend. Het heeft mij niet alleen inhoudelijk wat gebracht, maar ik heb daarnaast ontzettend veel mooie mensen ontmoet die mij nieuwe positieve energie gaven om me in te zetten voor een duurzame en rechtvaardige wereld.

Het was het derde trainingsweekend van de Nederlandse Klimaatbeweging. Voor mij was het de tweede keer dat ik erbij was. Met onze vers gedrukte JMA stickers en de vlag in de tas reisde ik samen met Lawrence af naar de verre bossen in Austerlitz. Al bij binnenkomst voelde ik wat me nog bij stond van de vorige keer: de open sfeer. Iedereen is geïnteresseerd in elkaar en staat open voor nieuw contact. Er zijn daarom ook genoeg mensen die alleen komen – maar er zijn geen mensen die alleen weggaan. Verbinding. Dat is denk ik wel het kernwoord van het weekend. De vrijdagavond stond in het teken van verbinding in de vorm van kennismaking. We kregen een zogeheten basegroup aangewezen. Een groepje om te praten over je verwachtingen en ervaringen van het weekend. Ik zat in een leuke groep met mensen uit Amsterdam. Grappig hoe we allemaal met een net iets ander doel kwamen. Een ding kwam wel overeen: we zochten naar inspiratie. Een prikkel om ons ergens in te gooien. Een nieuwe manier om ons in te kunnen zetten, om bij te kunnen dragen. Dat zou wel goed komen.

Zaterdagochtend. Vroeg uit de veren. Voor sommige die hards heel vroeg. Al om zeven uur lagen zij op de yoga mat in moeilijke posities wakker te worden. Ik had jullie zo een foto van onze voorzitter in een yoga pose gegund, maar helaas, zoals op de foto te zien is kreeg ik hem zijn nest niet uit. Om acht uur verschenen wij fris en fruitig aan het ontbijt en na een biologische boterham en een energizer ging het programma van start. We begonnen met een gesprek over wat de Nederlandse Klimaatbeweging precies is, wat het zou moeten zijn en wat er mist. Voor velen van ons is het een plek om gelijkgezinden te ontmoeten, om elkaar te versterken en om een verandering teweeg te brengen. Er zitten veel mensen in met verschillende achtergrond en expertise en door onze krachten te bundelen staan we sterker. Ondanks de verschillende mensen, klonk er die ochtend een duidelijk geluid: de beweging zou meer divers moeten zijn. Klimaatverandering gaat iedereen aan, maar waarom is het dan zo dat het voornamelijk hoog opgeleide blanke mensen zijn die onderdeel zijn van de beweging? En belangrijker: hoe veranderen we dit? Hoe maken we de beweging meer divers? Het ging te ver om daar nog verder op in te gaan, maar het zette zeker aan het denken. Lawrence schreef hierover een mooie blog. Op maandag 23 mei organiseren wij met JMA samen met Fawaka Nederland hier een avond over in het CREA Amsterdam. Als je dit interessant vindt ben je van harte welkom om deel te nemen!

Fotocredits Pelle Berting

Na het ochtendprogramma begonnen we aan de workshops. Er waren drie thematische lijnen waarbinnen je workshops kon kiezen: lokale transitie, directe actie en campagne voeren. Ik koos voor campagne voeren. Allereerst kregen we een workshop van Ike Teuling van Milieudefensie over campagne voeren in het algemeen. Welke stappen zet je om een sterke campagne op te zetten? Een leerzame workshop, vooral voor degenen die nog nooit een campagne hadden opgezet. Voor mij dus. Ik vond het echt een eye opener. Ik wist niet precies wat campagne voeren inhield, maar wat is dat tof zeg! De combinatie van strategisch denken, creativiteit, teamwork, inhoudelijke kennis opdoen en lobbyen maakt campagne voeren heel boeiend. Na de workshop van Ike koos ik voor een Storytelling workshop en een Lobby workshop. Beiden interessant en leerzaam. Vooral bij de lobby workshop heb ik veel geleerd over machtsstructuren en hoe invloed uit te oefenen op belangrijke spelers in de campagne. Op zondag gingen we met de groep als vervolg hierop onze eigen campagne opzette. Tussen de workshops door was er ruimte om nieuwe mensen te ontmoeten en erachter te komen wat er speelt en hoe je je zou kunnen inzetten. Die momenten waren voor mij even waardevol als de inhoudelijke workshops.

De zaterdagavond stond in het teken van muziek en gezelligheid. Met een gitaar rond het kampvuur liedjes zingen en samen drinken. Mooie avond. Het maakte wel dat de volgende ochtend de yoga sessie niet doorging… (shit, weer geen foto van Lawrence). Maar gelukkig was daar ruimte voor in de middag tijdens de Open Space. De Open Space duurde twee uur en bestond uit twee rondes. Iedereen die iets wilde organiseren tijdens de Open Space had dat op een blaadje aan de muur gehangen en zo kon je kiezen wat je wilde doen. Er werden lezingen gegeven, brainstormsessies georganiseerd, gewandeld met natuurgids en acties opgezet. Ik heb kennis gemaakt met Fossil Free Universities. Een groep gepassioneerde studenten die zich richt op de divestment van universiteiten in Nederland.

Fotocredits Pelle Berting

Het weekend eindigde in een closing circle. Dit vind ik zelf altijd een magisch moment. Een enorme kring mensen die uitspreken wat de beweging en het weekend voor hen betekent. Het moment waarop je de positieve energie en verbinding tussen al die 100 mensen het sterkst voelt. Het moment waarop ik het motto van JMA meer dan ooit geloof – samen kan het anders. Met een voldaan gevoel en vol energie stapte ik die avond de trein in richting Amsterdam. Een geslaagd weekend en een aanrader voor iedereen die zich wil inzetten voor een duurzame en rechtvaardige wereld. Nou ja, bijna geslaagd weekend dan. Die foto van Law op de yoga mat blijf ik jullie schuldig.

Emma – Bestuurslid Teams

Ik zoek kleur!

Je leest het goed. Ik zoek kleur.

Ik concludeer dat we binnen JMA te weinig aandacht hebben gegeven aan het thema kleur en diversiteit en daarom ook een ernstig tekort aan kleur en diversiteit hebben. Wij hebben jongerenparticipatie op het klimaat als doel, maar daarin vergeten we vaak de verschillen in sociaaleconomische klasse, opleidingsniveau, geslacht, seksuele geaardheid maar vooral bij de etnische achtergrond Het komt vooral erop neer dat we weinig mensen van kleur hebben.

Indien je nu kijkt naar JMA, heeft alleen ik en onze sociale media kanjer een niet-Westerse etniciteit, terwijl de rest van de geweldige mensen wit zijn. Indien je kijkt naar het geslacht, dan hebben we een overschot aan vrouwen als vrijwilliger, medewerker en stagiair terwijl mannen wel goed vertegenwoordigd zijn in het bestuur. Als het gaat om het opleidingsniveau, geniet iedereen het hoger onderwijs. Alleen ik heb VMBO en MBO gevolgd. Als het gaat om seksuele geaardheid, hebben we, op een enkeling na, uitsluitend heteroseksuele mensen aan het werk.

Photograph: Fiona Hanson. AP images for Avaaz

Je kan jezelf afvragen of het een verschil maakt dat een Nederlandse jongerenorganisatie niet de Nederlandse samenleving vertegenwoordigd in haar samenstelling. Je kan jezelf afvragen of ik hierover een punt moet maken of dat ik aan het overdrijven ben omdat JMA nog nooit zo kleurrijk en divers was. Mijn antwoord is dat het wel een verschil maakt, dat ik wel een punt hierover moet maken en dat, ondanks dat JMA nog nooit zo kleurrijk en divers was, dat het nog steeds niet goed is. Naar mijn mening kan het altijd beter en is het een eindeloos proces naar een betere jongerenorganisatie en jongerenbeweging.

JMA is van mening dat een burgerbeweging de enige optie is om de gevaarlijke klimaatverandering het hoofd te bieden. Alleen dan kan een samenleving een transitie van een koolstofrijke economie naar een koolstofvrije variant realiseren én doen standhouden. Met een burgerbeweging geven we een stem aan het individu en kan het individu haar omgeving beïnvloeden ten goede van de samenleving en het klimaat.

Als wij gaan kijken naar de Europese klimaatbeweging, dan richt het zich voornamelijk op schone energie en de uitstoot die mobiliteit teweeg brengt. Maar als we kijken naar onze collega’s van ‘Global South’, dan maken zij zich over hele andere dingen zorgen. Ze hebben te maken met enorme droogte of juist overstromingen, tekort aan eten, milieuvervuiling door o.a. oliebedrijven en zelfs met het feit dat hun eilandstaten misschien gaan verdwijnen door de stijging van de zeespiegel.

Photo Credit: Mathias Eick EU/ECHO

Wij, de Europese klimaatbeweging, vinden dat rijke Westerse landen meer verantwoordelijkheid hebben en die ook moeten nemen vanwege hun historische uitstoot en het feit dat deze landen meer kennis en (financiële) mogelijkheden hebben in vergelijking met de ‘Global South’. Dat betekent dat wij dus ook de verantwoordelijkheid hebben om meer actie te eisen van onze regeringen.

Alleen krijgt de Europese klimaatbeweging deze signalen niet altijd als we niet intensief samenwerken met onze zuidelijke collega’s, maar ook niet als de groep alleen maar bestaat uit hoogopgeleide, oudere, witte mannen uit de middenstands- en hogere klasse. Europa is etnisch zeer divers, maar de Europese klimaatbeweging juist niet, laat staan de Nederlandse klimaatbeweging. In een diverse en sterke klimaatbeweging kan men elkaar attenderen op de situatie in Europa en in 'the Global South', kan men beter inleven en inspelen op de gevoelens en zorgen van de andere burgers maar de grootste kracht is dat je overal aanwezig kan zijn en mensen kan informeren over de klimaatcrisis. Het is enorm krachtig als iedereen vertegenwoordigt wordt want dan kan je niet uit elkaar worden gespeeld omdat het niet meer een wij (Westerse landen) vs zij (niet-Westerse landen) strijd wordt, maar een wij(mensheid) vs klimaatverandering strijd.  

Er wordt weleens gesproken over White privilege, maar de Europese klimaatbeweging heeft ook een European privilege. Wij hebben meer verantwoordelijkheid, maar vergeet niet dat wij ook veel meer middelen tot onze beschikking hebben. De meeste mensen van ons hoeven zich geen zorgen te maken over onze veiligheid als activist, over een dak boven ons hoofd, of we genoeg eten hebben en of het geaccepteerd is om over het klimaat te praten.

Wij kunnen niet pretenderen dat we een burgerbeweging zijn als we niet mensen met een kleurtje en met verschillende eigenschappen aan ons gaan binden. Wij kunnen nooit de samenleving vertegenwoordigen met één soort mens, met altijd dezelfde achtergrond en hetzelfde opleidingsniveau. Bij conferenties spreek ik steevast jongeren en mensen met een kleurtje aan en uiteindelijk kom ik altijd met deze mensen tot de conclusie dat het met de diversiteit binnen de klimaatbeweging bar voor staat. Dat is nog zwak uitgedrukt.

Door een gebrek aan diversiteit voelen mensen zich niet verbonden met de Nederlandse of Europese klimaatbeweging, want er zijn geen aanknopingspunten voor hen. Zij hebben het idee dat het gaat om een groepje witte mensen met een geitenwollen sokken cultuur. Indien grote groepen mensen zich niet kunnen identificeren met ons, dan zullen zij nooit actief betrokken worden.

Ik kan mezelf ook een schouderklopje geven, want sinds mijn toetreding tot het bestuur heeft JMA nog nooit zoveel aandacht aan diversiteit en kleur gegeven. Zelf concludeer ik, dat juist ik tekort ben geschoten bij het belichten van dit beladen onderwerp. Juist ik zou dit onderwerp continue moeten belichten binnen JMA, de Nederlandse Klimaatbeweging, bij de overheid, maar vooral dit onderwerp bij mijn vrienden van niet westerse etniciteit aankaarten. Mensen kunnen juist zichzelf identificeren met JMA doordat ik actief ben en daardoor moet juist ik mijn gezicht continu laten zien.

JMA zet geen vacatures specifiek uit bij netwerken van mensen met een niet-westerse etniciteit. JMA heeft geen vacatures uitsluitend voor mensen met een kleurtje of voor mensen van een ander soort opleidingsniveau. De campagnes worden niet aangepast op de verschillende doelgroepen en hebben momenteel geen feeling met de jongeren van de lagere sociaaleconomische groepen. JMA is niet aanwezig bij discussies, debatten en workshops over andere onderwerpen arbeid terwijl het juist belangrijk is om zichtbaarheid te creëren. Maar vooral omdat mensen zien dat JMA geen ‘one issue’ organisatie is en klimaatverandering geen ‘one issue’ onderwerp is.
JMA kan wel trots zijn op zichzelf vanwege het jongerenklimaatmanifest. Dankzij de inzet van JMA, StudentenvoorMorgen en de Jongerenvertegenwoordigers voor Duurzame Ontwikkeling bij de VN hebben we een diverse groep van ondertekenaars bij elkaar kunnen brengen. Dankzij deze jongerenorganisaties kunnen we met trots zeggen dat het jongerenmanifest de Nederlandse jongeren vertegenwoordigt. Van de Nederlandse Dove Jongeren tot aan IFMSA-NL, Fawaka Nederland, FNV Jong en de jongerenambassadeur van SRGR. Wij moeten continu het contact opzoeken met andere jongerenorganisaties voor een brede coalitie tegen klimaatverandering. Samen sta je immers sterk. Juist jongeren zijn vaak ambitieus en zijn niet bang om tegen de stroom in te zwemmen.

Ik zoek dus kleur. Ben jij geïnteresseerd in het onderwerp en/of in JMA, maar ben je niet zeker of je bij de vereniging past? Neem dan contact met mij op en ik ga samen met jou opzoek naar iets dat wel bij je past. Of dat nou binnen JMA is of binnen de Nederlandse klimaatbeweging/Jongerenklimaatbeweging. Ook ga ik actief JMA en de vacatures van ons promoten bij de diverse groepen. Ruikt dit naar politiek-correct gedrag of naar positieve discriminatie? Het is juist niet politiek acceptabel om zulke uitspraken te maken, want je wordt al snel uitgemaakt tot opportunist en het voortrekken van bepaalde groepen. Het getuigt juist van manieren en waarden om te begrijpen dat bepaalde groepen het moeilijker hebben om de juiste vertegenwoordigen te krijgen en dat wij, degene met het privilege en de meeste mogelijkheden, hen moeten helpen bij het verkrijgen van die juiste vertegenwoordiging en continu het gesprek moeten aangaan.

Niet alleen ik zal actiever zijn op dit onderwerp, maar ook JMA. JMA is een felle voorvechter voor intersectionaliteit, klimaatrechtvaardigheid en voor een inclusieve samenleving. Daarom organiseert JMA samen met Fawaka Nederland, een platform voor cross-over tussen de sociale en groene kant, een discussieavond over de diversiteit binnen de Nederlandse klimaatbeweging en het gebrek daarvan. Het zal op maandag 23 mei in Crea te Amsterdam plaatsvinden. Ben je geïnteresseerd of heb je een mening hierover? Kom langs en laat van je horen. Alleen dan kunnen we samen het hoofd bieden aan het gebrek aan diversiteit. 

Denk jij dat ik hier onzin aan het vertellen ben of dat het een slap verhaal is? Schroom niet en leg mij het vuur aan de schenen. Alleen dan word ik sterker en alleen dan kan ik andere mensen beter helpen want we moeten het samen doen. Samen kan het anders. Wil je handen uit de mouwen steken? Word dan lid of doneer en maak een verschil in de samenleving!

In april even geen vlees

Het is vandaag 1 april en dat betekent dat de vegan challenge weer van start gaat. Team FoodForward houdt wel van een uitdaging en zet zich deze maand dan ook hard in om een maand lang zoveel mogelijk te leven zonder vlees, melk, eieren of andere dierlijke producten. Om het spits goed af te bijten, organiseerden Haagse studenten gister een tof event waarbij deelnemers hun enthousiasme konden uitten en veganisten hun ervaringen konden delen. Ik was hierbij aanwezig en deel graag een aantal wijsheden met jullie.

Veganist worden kost tijd
Alhoewel ik wel eens verhalen heb gehoord van mensen die overnight veganistisch zijn geworden – hoe kan dat ook anders na het kijken van documentaires zoals Earthlings – is dat voor de meeste mensen niet vanzelf sprekend. Op het event werd duidelijk dat je niet veganistisch word in een dag, maar dat dat vaak maanden tot jaren kan kosten. Het is een proces waarbij je onder andere je eetpatroon compleet zal moeten veranderen en daarbij komen veel sociale struggles kijken. De vegan challenge geeft jou dan ook de mogelijkheid om zoveel mogelijk (in plaats van volledig) veganistisch te eten, omdat elk beetje een stap is in de goede richting. Een student wees ons erop dat je dan ook niet teleurgesteld in jezelf moet zijn als het soms even niet zal lukken deze maand. Het gaat erom dat je het probeert en inziet hoe makkelijk veganistisch eten eigenlijk wel niet kan zijn.

Veganistisch eten makkelijk, wat zeg je me nou?
Veganistisch eten is makkelijk, ondanks dat het sociaal gezien soms een enorme struggle kan zijn. Aan de keuzes in de supermarkt ligt het echter niet. Voor alle je favoriete dierlijke producten zijn wel vervangingen te vinden. Plantaardige melk is ondertussen in alle varianten te verkrijgen: van soja tot havermelk. Die laatste kun je zelf heel makkelijk maken, zoals werd gedemonstreerd. Ook veganistische burgers zijn steeds vaker in de schappen te vinden. En wat dacht je van veganistische “cheese”cake? Ik kan je zeggen dat het geweldig smaakt. En weet je wat? Het is nog gezonder ook.

De voordelen
Het is dus niet moeilijk en zoals ik je net al vertelde schijnt het ook nog gezonder voor je te zijn. Als dit voor jou niet genoeg redenen zijn, denk dan eens na over de verbouwing van plantaardige producten in tegenstelling tot dierlijke producten. De uitstoot van CO2 is voor plantaardige producten, zoals peulvruchten, noten en tofu, aanzienlijk lager dan voor dierlijke producten, zoals vlees, maar ook kaas. En ben je bang dat je niet genoeg voedingstoffen binnenkrijgt, zoals bijvoorbeeld eiwitten? Maak je geen zorgen: peulvruchten, noten en rijst kunnen je prima voorzien van deze voedingsstof.

Dus gewoon even knallen deze maand
Na deze informatieve middag weet ik zeker dat ik en de rest van het team deze maand hard ons best zullen gaan doen om zoveel mogelijk veganistisch te eten. Mocht jij ook mee doen, dan wens ik je namens team FoodForward heel veel succes. En houd in je achterhoofd: jouw bijdrage maakt het verschil, hoe klein of groot deze ook is. You can do it!

Laura, teamcoördinator Food Forward van JMA

Kipkluiven

Alweer bijna een jaar werk ik voor JMA als projectleider Green Canteen.

Dit project moet middelbare scholieren bewuster maken van verantwoord eten, en daarmee duurzaamheid in het algemeen.

Leerlingen gaan hun eigen schoolkantine onder de loep nemen en gaan uitgebreid onderzoeken waar hun eten vandaan komt en of dit eigenlijk wel zo goed is. Naast dit onderzoek gaan ze in discussie over duurzaam voedsel met anderen, houden ze interviews en gaan zij een plan maken van hoe het aanbod in de kantine beter zou kunnen worden. Inmiddels zijn er al heel wat klassen onder mijn begeleiding met Green Canteen aan de slag gegaan. En hoewel ik overtuigd ben van de inhoud van mijn lespakket en het belang van de thematiek, popt in mijn omgeving én in mijn eigen hoofd steeds vaker de vraag op: een hele klas vol middelbare scholieren bewust maken van verantwoord eten, is dat niet een zware kluif?

Afgelopen weekend werd mijn vermoeden bevestigd. Met een aantal mensen ging ik eten bij een hip Amsterdams restaurant waar vooral kip op het menu staat. Biologische kip, dat wel. Biologische kippen die langzaam zijn “opgekweekt” op een kleinschalig boerenbedrijfje in Brabant zelfs, zo stond uitgebreid vermeld op de menukaart. Ook het twaalfjarige nichtje van mijn vriend was van de partij. Ze nam een flinke hap van haar kip, las hardop de uitleg over de kippen op de menukaart en sprak daarna onbeschaamd: “weet je wát pas lekker is? Kentucky Fried Chicken! Dat zou ik elke dag wel kunnen eten”. Uiteraard volgde er een bescheiden preek van mijn kant over de bio-industrie, dierenwelzijn, sojaproblematiek en vleesconsumptie in het algemeen. Het was even stil aan de andere kant van de tafel. Tot ze vlug van onderwerp veranderde en zich tot haar moeder wendde met de vraag of ze dit jaar dan alsjeblieft een bontjas mocht. Maar dan wel een echte. “Nepbont is lelijk”, namelijk.

Natuurlijk hebben dit soort uitspraken deels met de leeftijd te maken. Een gemiddelde middelbare scholier is nu eenmaal gevoelig voor populair zijn, meedoen met de rest, groepsdruk. Daarbij kan je misschien ook niet helemaal verwachten dat een twaalfjarige zich ten volste bewust is van allerhande wanpraktijken in de voedselindustrie. Dat is nu juist waarom een project als Green Canteen zo belangrijk is. Juist om deze groep bewuster te maken, te betrekken bij wat ze nu eigenlijk eten en om ze een duidelijk alternatief geven. Dit natuurlijk niet door ze een vage preek te geven aan de eettafel op zondagavond, maar door een interactief lespakket aan te bieden, waarin de leerlingen zelf aan de slag gaan en er zo zelf achter komen wat zich afspeelt in voedselland en misschien belangrijker nog: welk verschil zij hierin kunnen maken – soms zelfs met hele kleine keuzes. Immers, middelbare scholieren van nu, zijn de consumenten van de toekomst!

En een kleine opsteker voor mij: er valt in ieder geval een groot terrein te winnen!

Michaela Smits