Waarom het belangrijk is te demonstreren voor Climate Justice

Op vrijdagochtend 10 december 2015 stapte ik vroeg in de bus naar de klimaattop om met Jongeren Milieu Actief actie te voeren voor Climate Justice, en voor een ambitieuzer klimaatakkoord, dat de volgende dag gesloten zou worden. In de bus werd ons gevraagd wie zichzelf een activist vond. Maar een paar mensen staken hun hand op. Ik niet. Activisten zijn altijd boos, nooit tevreden, het is een klein groepje en ze zijn bovenal heel agressief. Dacht ik. Dankzij de korte reis naar Parijs veranderde dit beeld totaal.


Toen we aankwamen gingen we meteen door naar een congreszaal in Montreuil waar Friends of the Earth International (de overkoepelende organisatie van JMA en Milieudefensie) een bijeenkomst hield over de huidige situatie en over de demonstraties die we op zaterdag zouden houden. Dit was totaal anders dan ik verwachtte: door de ruimte heen waren kleine stands en plekken voor groepsdiscussies ingericht waarin nationale en lokale afdelingen van Friends of the Earth de voor hen belangrijke problemen konden aankaarten en met bezoekers daarover in discussie gingen. Niet alleen alomtegenwoordige Friends of the Earth afdelingen werden vertegenwoordigd, maar ook bijvoorbeeld Islamic Relief, de Britse islamitische klimaatorganisatie die veruit de grootste stand had in het midden van de zaal. Spandoeken werden geknutseld met creatieve leuzen als “leave the coal in the hole” en als klapper werd de avond afgesloten met een acapella zangstuk waarbij de letters “People * Power * Now” in lampjes werden gevormd. Geen boze, agressieve mensen. Er hing een gemoedelijke sfeer, maar de bezorgdheid was aanwezig en dat uitte zich in creativiteit.

Die bezorgdheid over klimaatverandering (nogal eens negatief ‘klimaatalarmisme’ genoemd) staat sinds de klimaattop weer vaak ter discussie. Hoewel er steeds meer wetenschappelijk bewijs en consensus (!) komt dat deaarde opwarmt en dat dat zeer waarschijnlijk [ bijvoorbeeld figuur SPM.3] veroorzaakt wordt door mensen, is er nog steeds een kleine groep klimaatsceptici en klimaatontkenners die ons anders willen doen ‘geloven’. De Amerikaanse senator James Inhofe gooide in februari 2015 bijvoorbeeld nog een sneeuwbal door de senaatszaal als bewijs dat het wel mee zou vallen met klimaatverandering. 

Oké, dat is natuurlijk een ongeloofwaardig voorbeeld, omdat het duidelijk is dat hij het verschil tussen weer en klimaat nog niet eens kan maken. Maar dichter bij huis staan pseudowetenschappelijke bewegingen als climategate.nl ook niet stil, met verdraaide feiten dat de opwarming van de aarde al zo’n 18 jaar geleden zou zijn gestopt. Het is goed om een tegengeluid te laten horen en de situatie van meerdere kanten te belichten, maar heb vertrouwen dat dit bij wetenschappelijk onderzoek ook gebeurt en dat die conclusies niet zomaar uit te lucht komen vallen. 

Hoewel het inderdaad een onvoorstelbaar idee is dat de aarde niet zo maakbaar is als we denken en dat ze nota bene door ons eigen handelen onomkeerbaar veranderd kan worden, is het nu zaak om niet alleen in de wetenschap, maar ook in de politiek te neuzen één kant op te krijgen.

Dat is in Parijs met het huidige klimaatakkoord gelukt en activisten (inmiddels vind ik het geen eng woord meer) hebben daar een belangrijk aandeel in gehad. Door hun onuitputtelijke houvast aan hun idealen wisten demonstranten bijvoorbeeld de 1.5 graad opwarming als uitgangspunt in het nieuwe klimaatakkoord te krijgen. Het doorzettingsvermogen was dan ook uitbundig zichtbaar op zaterdag tijdens de grote demonstratie voor Climate Justice bij de Arc de Triomphe, waar duizenden mensen in het rood een statement maakten dat de rode lijn overschreden wordt wanneer er niet nu actie wordt ondernomen. Op het laatste moment was deze actie goedgekeurd door de Franse overheid vanwege de noodtoestand in Parijs na de aanslagen in november. De enorme opkomst kwam volgens mij nogal onverwacht, maar de sfeer was gemoedelijk en het bleef rustig. De meest indrukwekkende kostuums kwamen voorbij, zoals een stoet gevallen, bebloede engelen, en weer zag ik activisten die ik niet had verwacht. Bijvoorbeeld het ontroerende statement van Grandparents Against Global Warming (zie foto). 

Op deze reis heb ik dus gezien dat je als activist er niet alleen voor staat en dat het helemaal geen groepje boze linkse hobbyisten (meer) is, dat je echt een verschil kunt maken en dat je ook daadwerkelijk gehoord wordt. Een Facebook-like is mooi, maar daarmee verandert de wereld niet en dat zijn we snel weer vergeten. Trouwens, Parijs was een politieke prestatie, maar de doelstellingen zijn helaas niet ambitieus genoeg om de verwachte opwarming te stoppen. Kom ook op zondag 24 januari met JMA mee discussiëren in Utrecht [LINK] over de gevolgen van Parijs en hoe we Climate Justice kunnen gaan realiseren, want activisme loont!

Groeten,

Lowik Pieters

Student en deelnemer van JMA bus naar COP21 in Parijs.