Dit
weekend bezocht ik de COP21 in Parijs. Ik was deel van een demonstratie waaraan
duizenden mensen van over de hele wereld meededen. Soms lijkt het alsof niemand
zich echt interesseert in de opwarming van de aarde, maar wat ik dit weekend
heb gezien is fantastisch! Er zijn ontzettend veel mensen die het
klimaatprobleem wél op nummer 1 hebben staan, en ook bereid zijn om tot actie
over te gaan. Volgens sommigen moet ik nog blijer worden van het Klimaatakkoord
dat vannacht afgesloten werd, en ondertekend is door maar liefst alle
deelnemende landen (dat betekent: praktisch alle landen ter wereld). Ik heb
echter gemengde gevoelens bij dit akkoord, en daarover gaat deze blog.
Het is natuurlijk een
prachtig gegeven dat bijna tweehonderd landen nu een akkoord hebben afgesloten,
en dat landen als Noorwegen en Duitsland (vrij duurzaam), en Saoudi-Arabië en
India (eerder dwarsliggers op de top) het eens kunnen worden. Het is ook
geweldig dat alle landen unaniem hebben uitgesproken dat 1,5 graden opwarming
van de aarde de max. moet zijn, en dat dit akkoord legaal bindend is.
Ook is het heel fijn dat er vanaf 2020 een fonds in het leven wordt geroepen, waarin
rijke landen 100 miljard dollar gaan storten om armere landen te helpen bij het
maken van de transitie naar een duurzame economie. Dit bedrag wordt jaarlijks
overgemaakt, en ook jaarlijks aangepast (het idee is: opgehoogd), na
evaluatie. Al deze feiten maakten politici op de top emotioneel en
optimistisch, en doen ze spreken van een ‘historisch akkoord’.
We moeten echter voorzichtig
zijn met
zulke uitspraken. Want wat is het legaal bindend maken van een akkoord waard
als alleen een ambitie bindend
wordt gemaakt? Er wordt gestreefd naar max. 1,5 graad opwarming, maar
het wordt niet afgedwongen. Bijna ieder land heeft voor de top een eigen
nationaal plan (INDC) opgesteld voor emissiereductie, en als ieder land zich
daaraan houdt komen we als nog uit op een opwarming van de aarde van
ongeveer 3 graden celsius, ver boven de 2 graden waarvan
door wetenschappers wordt aangegeven dat het rampzalige gevolgen zal hebben.
Ook is het een probleem dat rijke landen geen compensatie aanbieden voor schade
die de klimaatverandering aanbrengt in arme landen. Dit raakt aan het idee van climate justice.
Ik zie climate justice –
kort uitgelegd – als het volgende: Westerse landen hebben sinds de Industriële
Revolutie miljarden tonnen aan CO2 de lucht in gepompt, met klimaatverandering
als resultaat. Deze veranderingen zorgen voor heftige problemen zoals
verwoestijning, steeds heftigere orkanen, en zware overstromingen. Deze
problemen treffen vooral de armste landen. Wij hier in Nederland kunnen ons nog
wel weren tegen een ophogend waterpijl; in Bangladesh echter, zijn de
financiële en technische middelen vaak niet voorhanden. Dit betekent dus dat
mensen in arme landen, die zelf niet verantwoordelijk zijn voor de opwarming
van de aarde, de ergste klappen te verduren krijgen. Een rechtvaardig
systeem zou middelen van de rijke en vervuilende landen ter
beschikking moeten stellen voor compensatie van armere landen, en dat
gebeurd na dit akkoord dus niet.
Begrijp me goed,
ik ben erg blij dat er nu eindelijk een akkoord is waarin werkelijk een grote
ambitie uit wordt gesproken door alle landen. Ik vind het ook bijzonder hoopvol
dat landen zich ervoor uitspreken om van 2050 tot 2100 actief te werken aan het
compleet klimaatneutraal maken van onze energieopwekking. Dat zou, in het meest
ideale scenario, kunnen betekenen dat alle fossiele brandstoffen in de grond
blijven zitten, en dat we de zon, de wind en het water gaan inzetten als onze
energieleveranciers. (In een minder ideaal scenario wordt CO2 afgevangen en in
silo’s of onder de grond opgeslagen, een riskante technologie).
Maar is dit genoeg? Gaan
landen zich aan hun eigen plannen houden? Dat is vraag nummer één. En gaan ze –
in lijn met het akkoord – nóg meer doen dan dat, om ook echt onder de 2 graden
opwarming te blijven? Er is totaal geen strafmechanisme dat landen aan hun
beloftes en ambities kan gaan houden. Misschien nog wel belangrijker:
gaan investeerders en bedrijven door dit akkoord inzien dat het
noodzakelijk is om over te schakelen op duurzame businessmodellen?
Bij
de JMA zet ik me in voor een duurzame planeet, zeker ook na dit
klimaatakkoord. Zoals je hierboven kunt lezen: er valt nog heel veel te doen!
Onze organisatie organiseert duurzaamheid acties en biedt inhoudelijk
materiaal aan voor jongeren, met het doel om bewustzijn te creëren over de
klimaatproblematiek. Hoe meer jonge mensen zich bewust worden van de problemen,
hoe sneller en effectiever er ook echt actie ondernomen kan worden. Jullie
kunnen zelf ook actief worden voor JMA, bijvoorbeeld door je aan te sluiten bij
één van onze teams. Hier leer je heel veel over uiteenlopende duurzaamheidsthema's, en word je zelf actief in het verspreiden van informatie, op een erg
positieve manier! Help dus mee! Alleen samen kan het anders.
Rembrandt Rowaan,
Bestuurslid Educatie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten